Psychopomoc, psychwsparcie, psychorada, psychoforum, psychohigiena, psychobaza, psychoedukacja, psychosfera, zaburzenia psychiczne

Psychika jako towar

Nowa psychologia radykalnie zerwała z tradycyjnymi pojęciami. Jaźń była kiedyś uważana za miejsce konfliktów: między rozsądkiem a namiętnością, wolą i zrozumieniem, tłumionymi żądzami i zahamowaniami. Jak zauważył Nikolas Rose w swoim opracowaniu "Governing the Soul", jaźń nie jest dziś ze swojej natury popękana, ona tylko wymaga "aktualizacji".

Podzielona jaźń, tak hołubiona w latach 60. zniknęła wraz z przekonaniem, że smutek, rozpacz i frustracje zadają cios naszej wizji przytomności umysłu i spełnienia. Psychika stała się mięśniem, który trzeba rozwijać i trenować. Nie ma tu miejsca na złożoność i sprzeczności: dzisiejszy podmiot jest jednowymiarowy i poszukuje spełnienia. Teorie, że ludzkie życie zmierza zarówno do sukcesu jak i porażki, a nie tylko do osiągnięcia bogactwa, władzy czy szczęścia, są dziś uważane za bezsensowne. Nagle świat ludzkich relacji, opisywany przez kilkaset ostatnich lat przez pisarzy, poetów i dramaturgów, nadaje się tylko do wykasowania. Autosabotaż, masochizm i rozpacz to teraz wady, które nadają się do korekty, a nie części składowe ludzkiej jaźni.

Nowa psychologia jest więc na usługach rynku. Symptomy uznaje się za odchylenia, za wyuczone zachowania, które można wyeliminować dzięki krótkim kursom reedukacji. To dzięki takiemu podejściu CBT kwitnie. W podręcznikach z tej dziedziny pisze się bezwstydnie o "modyfikacji przekonań" i "sprzedaży terapii" pacjentowi. Takie podejście opiera się na rynkowej wizji psychiki, w której symptom, np. depresja lub bezsenność, nie jest uważany za ogólny problem w ludzkiej egzystencji - problem, którego rozwiązanie może pomóc w zrozumieniu siebie - a raczej za miejscowe zaburzenie, którym można pokierować i je naprawić.